سیستم اطفاء حریق فوم چیست و چه مزایا و معایبی دارد ؟

سیستم اطفاء حریق فوم چیست و چه مزایا و معایبی دارد؟

آنچه در این مقاله می‌خوانید:

سیستم اطفای حریق اتوماتیک فوم چیست؟
فوم اطفا حریق (فوم آتش نشانی) چیست؟
انواع فوم‌های آتش نشانی در سیستم اطفا حریق
عملکرد سیستم اطفاء حریق فوم
مزایای سیستم اطفا حریق فوم
معایب سیستم اطفا حریق فوم
روش‌های تولید فوم سیستم اطفاء حریق
قسمت‌های اصلی سیستم اطفا حریق اتوماتیک فوم
تجهیزات پخش فوم
کاربرد سیستم اطفاء حریق فوم
 

سیستم اطفای حریق اتوماتیک فوم چیست؟

سیستم اطفاء حریق اتوماتیک فوم (Foam Fire Suppression System)؛ در واقع نوعی از سیستم اطفاء حریق اسپرینکلر آب است که برای اطفا حریقِ مایعات مشتعل مانند بنزین، نفت، تینر و ... در مقیاس وسیع، استفاده می‌شود. فوم دانسیته کمتری نسبت به آب دارد و همین علت باعث ایجاد حالت چسبندگی بر روی سطوح شده و از گسترش آتش جلوگیری می‌نماید.

سیستم فوم اطفاء حریق (کف)، مخلوط فوم و آب تولید شده است، و توسط نازل‌های تعبیه شده در محیط، به داخل فضای گرفتار به حریق تخلیه می‌گردد. نقش فوم در آتش سوزی به صورت پوشش دادن سطح مواد سوختنی و ممانعت از تماس اکسیژن با مواد و همچنین کم کردن درجه حرارت و سرکوب حریق می‌باشد.

تجهیزات مورد استفاده در سیستم اطفاء حریق فوم تا حدودی مشابه تجهیزات سیستم اطفاء حریق آبی می‌باشد، و تنها تفاوت در این است که داخل این سیستم‌ها علاوه بر مخازن آب، با نازل‌ها، شیرهای اتوماتیک و سایر مواد لازم تشکیل شده است.

روش کار به این صورت است که سیستم اطفاء حریق فوم، بصورت اتوماتیک‌وار آب و عامل کف‌کننده را با یکدیگر ترکیب کرده و سپس از اسپرینکلر فوم آتش‌نشانی به بیرون کشیده می‌شود.

فوم اطفا حریق (فوم آتش نشانی) چیست؟

فوم اطفا حریق (فوم یا کف آتش نشانی) توسط شیمیدان و مهندس اهل روسیه به نام الکساندر لوران، در سال 1902 اختراع شده است، و در جایی استفاده میگردد که آب توانایی خاموش کردن حریق را ندارد.

ماده اصلی تشکیل دهنده فوم آتش نشانی، سورفکتانت (همان ماده‌‌ی شیمیایی فعالی که در شامپوها، باعث ایجاد کف می‌شود) با قدرت تولید کف با غلظت کمتر از 1 درصد، و حلال‌های ارگانیک (مثل تریمتیل، تریمتیلین گلیکول و هگزیلین گلیکول)، تثبیت کننده‌های فوم (مثل دودکانل) و بازدارنده‌های خوردگی می‌باشد.

به بیانی دیگر فوم از آب، کنسانتره فوم (هر ماده‌ای که دارای ترکیبات غنی و متراکم از یک یا چند ماده باشد کنتسانتره گفته می‌شود) و هوا تشکیل می‌شود. نکته قابل توجه‌ای که در انتخاب نوع فوم و کاربری آن اهمیت پیدا می‌کند، قدرت انبساط آن است که به میزان آب در فوم بستگی دارد. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه سیستم اطفا حریق فوم با کارشناسان هورسان ایمن بهنیا تماس بگیرید. (link)

انواع فوم‌های آتش نشانی در سیستم اطفا حریق

کف‌های آتش نشانی بر اساس مواد سازنده به دو دسته تقسیم می‌شود:

فوم‌های پایه شیمیایی
فوم‌های شیمیایی یا فوم‌های سینتاتیک (مصنوعی)، به هنگام تشکیل فوم، از پایداری کمتر، سرعت گسترش بیشتر و پوشش دهی بالاتر برخوردار هستند.

دسته بندی فوم‌های شیمیایی

AFFF
AR-AFFF
High expantion
فوم‌های پایه پروتئینی
فوم‌های پروتئینی ساخته شده از مواد طبیعی و پروتئین، در زمان تشکیل فوم، پایداری بیشتر و سرعت توسعه پایینتری دارند.

این نوع فوم‌ها از سه نوع پروتئین تولید می‌شوند:

پروتئین گیاهی
به مانند برخی از گیاهان و قارچ‌ها که پروتئین بالایی دارند. این نوع مواد اولیه طرفداران زیادی در ایران ندارد.

پروتئین حیوانی
فوم پروتئین حیوانی از قسمت‌های پروتئینی، مانند استخوان، سم، شاخ و... حیواناتی چون: گاو و گوسفند تهیه می‌شود. این ضایعات در ایران به وفور یافت می‌شود، و کارخانه‌جات تولید فوم‌های پروتئینی، معمولا این مواد را مورد استفاده قرار می‌دهند.

پروتئین مصنوعی
به دلیل محدودیت در منابع پروتئینی، این مواد مورد استفاده برخی کشورها قرار میگیرد.

عملکرد سیستم اطفاء حریق فوم

همانطور که اشاره شد؛ طراحی سیستم اطفاء حریق فوم مشابه سیستم اطفاء حریق اسپرینکلر آب (لوله تر) می‌باشد. به این صورت که پس از کشف حریق توسط شیر کنترلی متصل به ورودی‌های آب، آب در شبکه لوله‌ها به جریان درآمده و همزمان ماده فوم به درون آن ریخته می‌شود. سپس انبساط رخ داده و مقدار فراوانی از کف به داخل محیط دچار حریق تخلیه می‌گردد.

مزایای سیستم اطفا حریق فوم

سیستم اطفای حریق فوم در صورتی که مطابق با شرایط و قوانین، به درستی مورد استفاده قرار گیرد، کاملا کارآمد و مفید میباشد.

در ادامه به برخی از مزایای استفاده از این سیستم‌ها اشاره می‌کنیم. برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص انتخاب سیستم اطفاء حریق مناسب می‌توانید با تیم کارشناسی هورسان ایمن بهنیا تماس بگیرید، و در خصوص انتخاب و خرید سیستم مناسب راهنمایی بگیرید. (لینک)

این سیستم اطفاء با حداقل تاثیر منفی، کمترین آلودگی در محیط زیست را به جا میگذارد و به راحتی در محیط‌های طبیعی و تأسیسات تصفیه فاضلاب قابل تجزیه است. (فوم‌های پروتئینی، به راحتی در طبیعت تجزیه میشوند).
سیستم اطفاء حریق اتوماتیک فوم در فضاهای وسیع کاربرد بسیار خوبی دارد. با پوشش‌دهی سریع و سرعت تخلیه بالا، آتش را در مدت زمان کوتاه مهار کرده و عملکرد خوبی از خود در مکان‌های بزرگ به نمایش می‌گذارد. اگر به یک عامل خاموش‌کننده با سرعت تخلیه بالا و پوشش سریع نیاز دارید، سیستم خاموش کننده‌ی فوم گزینه‌ی مناسبی است.
سیستم اطفاء فوم هزینه نصب و نگهداری مقرون به صرفه‌ای دارد و در آتش سوزی‌های زنجیره‌ای مانند انبارهای سوخت که کوچک‍ترین آتشی باعث مشتعل شدن سایر بخش‌ها شده و آتش سوزی بزرگی را به راه میاندازد، بسیار کارآمد هستند.
معایب سیستم اطفاء حریق فوم

اگرچه سیستم اطفاء حریق اتوماتیک فوم در کنترل و سرکوب آتش نقش مفید و مؤثری دارد، اما نصب آن با چالش‌هایی نیز رو به رو است:

سیستم اطفاء حریق خودکار فوم به منابع آبی فراوانی نیاز دارد. بنابراین باید منبع آب وسیعی در سیستم کار گذاشته شود، و در صورت لزوم از مخزن آب آتش نشانی نیز استفاده ‌شود.
پس از فعال شدن سیستم اطفاء حریق و تخلیه فوم، محل تخلیه به پاکسازی نیاز دارد. در چنین شرایطی خارج کردن فوم از محیط امکانپذیر نیست، در نتیجه باید از سیستم زهکشی استفاده کرد.
قابلیت یخ‌زدگی سیستم در دماهای پایین از دیگر چالش‌های بزرگ این سیستم می‌باشد.
روش‌های تولید فوم سیستم اطفاء حریق

سیستم فوم دوزینگ (Foam dosing)

به عنوان یکی از سیستم‌های تولید فوم، از نظر اقتصادی به صرفه می‌باشد.
بر روی تجهیزات اطفاء حریق مخازن، ماشین‌های آتش نشانی و تجهیزات فوم قابل استفاده است.
نیروی مصرفی این سیستم از طریق چرخش توربین آبی تامین می‌شود.
سیستم استفاده از پمپ فوم

این سیستم از مخزن اتمسفر فوم و پمپ تشکیل شده، که این پمپ فوم را در درون خط آب تزریق می‌کند. و در نهایت در سیستم استفاده از پمپ فوم نیازی به خروج سیستم از مدار نیست.
سیستم بلدر تانک

سیستم بلدر تانک (Bladder Tank)، با گنجایش 15000-500 لیتر (در حالت افقی و عمودی) از دو مخزن درون یکدیگر تشکیل شده است.
جنس مخزن داخلی حاوی فوم از Thermo Plastic و مخزن خارجی از کربن استیل و دارای آب است.
این سیستم توانایی تزریق فوم با گنجایش 3% و 6% را دارد.
 

قسمت‌های اصلی سیستم اطفا حریق اتوماتیک فوم

دستگاه ترکیب کننده آب و فوم Proportioner
مخزن نگهداری فوم Bladder Tank
نازل
شیر اتوماتیک
کنسانتره فوم ماده‌ی اصلی تولید فوم
تجهیزات پخش فوم

از تجهیزاتی که به وسیله‌ی آنها میتوان فوم را در محل آتش‌سوزی توزیع کرد:

فوم مانیتورها
ژنراتورهای فوم
هیدرانت فوم
اسپرینکلر فوم
و تجهیزات تخلیه کف آتش نشانی
کاربرد سیستم اطفاء حریق فوم

عموما سیستم اطفا حریق اتوماتیک فوم در مناطق وسیعی که از مایعات قابل اشتعال استفاده می‌شود، بکار می‌رود. برخی از کاربردهای این سیستم عبارت است از:

آشیانه‌‌های هواپیما
انبارها
سالن‌های رنگ سازی
مناطق پردازش و ذخیره‌سازی مایعات قابل اشتعال
در محل تسهیلات تست موتور جت
پمپ بنزین‌ها
برای خرید سیستم اطفای حریق فوم و کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید با کارشناسان هورسان ایمن بهنیا تماس گرفته، اطلاعات لازم را دریافت نمایید.